Świat Nauki

Pierwsza udana transplantacja serca w Polsce

5 listopada mija 35 lat od pierwszej w Polsce udanej transplantacji serca, którą przeprowadził w ówczesnym Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii w Zabrzu dr Zbigniew Religa z zespołem. Choć sam przeszczep był udany, 62-letni pacjent zmarł dwa miesiące później na sepsę.

Pierwszej na świecie udanej transplantacji serca dokonał zespół chirurga Christiaana Barnarda 3 grudnia 1967 roku; biorcą był Louis Washkansky.

Pierwszą w Polsce próbę przeszczepu serca przeprowadził zespół profesorów Jana Molla, Antoniego Dziatkowiaka i Kazimierza Rybińskiego w Łodzi 4 stycznia 1969 roku.

Dziś transplantacje to uznana metoda leczenia i ratowania ludzkiego życia. W połowie lat 80. docent Religa musiał zmierzyć się z olbrzymią presją i oporem części środowiska, a także z siermiężnymi warunkami polskiej medycyny u schyłku PRL. W skład zespołu, który w Zabrzu stworzył Religa, weszli m.in. kardiochirurdzy, obecnie profesorowie Marian Zembala i Andrzej Bochenek. 5 listopada 1985 r. zespół ten przeprowadził pierwszą w Polsce udaną transplantację serca, otwierając zarazem program transplantacji tego narządu.

W 1987 r., tuż po zakończeniu jednej z kolejnych operacji przeszczepu serca, Religa został uwieczniony na słynnej fotografii wykonanej dla „National Geographic” przez Jamesa Stanfielda. Na pierwszym planie widać siedzącego wybitnego kardiochirurga, na drugim – jego asystenta, który ze zmęczenia zasnął w kącie sali. Zdjęcie uznano za jedno ze 100. najlepszych fotografii w historii magazynu „National Geographic”.

Kierowane obecnie przez prof. Mariana Zembalę Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu (wcześniej Wojewódzki Ośrodek Kardiologii) to jeden z czołowych ośrodków o tym profilu w Polsce, który z sukcesem wprowadził – również w 1985 r. – nowy model leczenia zawału serca, który w kolejnych latach został rozpowszechniony w całym kraju, i który z perspektywy minionych 30 lat okazał się najbezpieczniejszy i najskuteczniejszy w ratowaniu chorych w zawale serca. W zabrzańskim szpitalu wykonywane są obecnie wszystkie typy zabiegów sercowo-naczyniowych u dorosłych i dzieci, jakie wykonywane są na świecie, włącznie z przeszczepami płuc (w tym u chorych na mukowiscydozę), serca, serca i płuc oraz implantacją sztucznych komór. Latem przeszczepiono tam płuca choremu, któremu jego własne zniszczył COVID-19. Barierą wciąż pozostaje niewystarczająca liczba dawców.

red.

Źródło: naukawpolsce