Debata Flu&Covid-19 Forum przyniosła szereg istotnych wniosków (również dla nas farmaceutów, bowiem często stanowimy pierwsze źródło wiedzy medycznej). Uczestnicy spotkania apelowali o zwiększenie poziomu wyszczepialności wśród społeczeństwa (zarówno przeciw grypie, jak i COVID-19). Ustosunkowali się także do jednoczesnego stosowania wymienionych szczepionek.

Wcześniejsze zalecenia

Do tej pory zalecano podawanie szczepionek przeciw COVID-19 osobno, z zachowaniem odstępu przed lub po podaniu jakiejkolwiek innej szczepionki. Takie zalecenie miało charakter ostrożnościowy i nie wynikało ze ściśle określonych obaw. Obecnie, na podstawie doświadczeń w realizacji programu szczepień przeciw COVID-19 oraz znanego mechanizmu działania tychże szczepionek, eksperci złagodzili pierwotne zalecenia. Inną szczepionkę można podać w dowolnym czasie od podania szczepionki przeciw COVID-19.

Rekomendacje Ekspertów

Biorąc pod uwagę sytuację epidemiologiczną, ograniczony czas (w którym należy wykonać szczepienia), a także ciągle niedostateczny odsetek zaszczepionych, eksperci Flu&Covid-19 Forum rekomendowali jednoczasowe (w czasie jednej wizyty, w dwie różne kończyny) szczepienia przeciw COVID-19 i grypie.

Bezpłatne szczepienia przeciw grypie dla wybranych grup

Szczepienia przeciw grypie można realizować w czasie trwania całego sezonu grypowego. Pacjenci powinni jednak brać pod uwagę czas potrzebny na wykształcenie odporności. Musi on wyprzedzać szczyt zachorowań. W Polsce okres ten przypada od grudnia do marca. Optymalny czas na szczepienia to wrzesień–grudzień. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dn. 27 sierpnia 2021 r. w sprawie metody zapobiegania grypie sezonowej w sezonie 2021/2022, w ramach zapobiegania grypie sezonowej i w czasie trwania epidemii COVID-19, realizowane są nieodpłatne i dobrowolne szczepienia przeciw grypie dla poniższych grup:

• osoby zatrudnione w podmiocie wykonującym działalność leczniczą oraz osoby udzielające świadczeń zdrowotnych w tym podmiocie;
• osoby zatrudnione oraz osoby realizujące usługi farmaceutyczne, zadania zawodowe lub czynności fachowe w aptece ogólnodostępnej lub w punkcie aptecznym;
• osoby uprawnione do wykonywania czynności diagnostyki laboratoryjnej w laboratorium;
• nauczyciele akademiccy i inne osoby prowadzące w uczelni zajęcia ze studentami lub z doktorantami, zgodnie z programem odpowiednio studiów albo kształcenia, oraz inne osoby zatrudnione w uczelni;
• studenci i doktoranci uczestniczący, zgodnie z programem odpowiednio studiów albo kształcenia, w zajęciach z udziałem pacjentów;
• osoby zatrudnione w organach Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej wykonujące czynności kontrolne lub inspekcyjne zgodnie z właściwością wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego i Głównego Inspektora Farmaceutycznego;
• osoby zatrudnione lub wykonujące obowiązki w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej lub w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w art. 67 i art. 69 ust. 1 tej ustawy;
• osoby przebywające w domu pomocy społecznej, o którym mowa w art. 56 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, lub w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w art. 67 i art. 69 ust. 1 tej ustawy;
• osoby pracujące w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce działającej w systemie oświaty, przedszkolu lub szkole funkcjonującej w systemie oświaty innego państwa znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym, w ramach form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3;
• funkcjonariusze albo żołnierze: Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, Służby Więziennej, Inspekcji Transportu Drogowego, straży ochrony kolei, straży gminnej (miejskiej) oraz członków ochotniczych straży pożarnych, ratowników górskich i wodnych wykonujących działania ratownicze;
• Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego;
• osoby urodzone nie później niż w 1946 r.

Podsumowanie

Stan pandemii COVID-19 trwa już ponad rok. To niezwykle trudny czas dla całego społeczeństwa. Przed nami kolejne wyzwania. Eksperci ostrzegają bowiem, ze sezon grypowy zbiegnie się z czwartą falą zachorowań na Covid-19, a koinfekcja tymi chorobami to olbrzymie ryzyko bardzo ciężkiego przebiegu. Obie choroby oprócz dróg oddechowych atakują przecież wiele innych tkanek. Zarówno grypa, jak i COVID-19 niosą też ryzyko niezwykle groźnych powikłań. Warto, aby pacjenci byli tego świadomi. To ułatwi podjęcie mądrego wyboru w kwestii szczepień.

Źródło:

1. Antczak A., Jackowska T., Kuchar E., Mastalerz-Migas A., Paradowska-Stankiewicz I., Parczewski M., Tomasiewicz K., Wysocki J. Rekomendacje zespołu ekspertów dotyczące jednoczesnego stosowania szczepionek przeciw grypie i COVID-19. Lekarz POZ 2021; 4: 257–258.
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 sierpnia 2021 r. w sprawie metody zapobiegania grypie sezonowej w sezonie 2021/2022.