Nos i zatoki przynosowe połączone są wąskimi kanałami łączącymi, zwanymi ujściami. W wypadku zapalenia błony śluzowej nosa infekcja może przejść przez ujścia do zatok i spowodować ich zakażenie. Rozwojowi zapalenia zatok sprzyja obrzęk błony śluzowej nosa prowadzący do gromadzenia się wydzieliny. W tym wypadku ujścia są zablokowane, a zatoki niedostatecznie wentylowane, co tworzy idealne środowisko dla patogenów. Zapalenie zatok może być konsekwencją nieprawidłowo leczonego nieżytu nosa. Długotrwałe zapchanie nosa powoduje oddychanie przez usta. Wówczas dostające się do dróg oddechowych powietrze nie zostaje oczyszczone ani ogrzane. W takich warunkach łatwo może dojść do bakteryjnego zakażenia, z którego rozwija się zapalenie zatok. Typowe objawy zapalenie błony śluzowej nosa i zatok to m.in.:

• zatkany nos lub cieknący katar,
• częste kichanie, zwłaszcza na początku choroby,
• ograniczona zdolność oddychania przez nos,
• ograniczenie zmysłu węchu i smaku,
• ból głowy,
• ogólne złe samopoczucie,
• podwyższona temperatura,

• ucisk w twarzy wywołujący ból, który nasila się przy schylaniu.

Katar zatokowy to szczególny przypadek tej powszechnej dolegliwości. Można go rozpoznać obserwując kolor i konsystencję wydzieliny z nosa – jest gęsta, lepka, przybiera najczęściej barwę zielonkawą, żółtą lub białą. Katar mogą wywoływać także inne czynniki:

• alergie – katar alergiczny występuje u osób uczulonych na różne alergeny. Może być sezonowy (alergeny: pyłki drzew, traw, zarodniki grzybów) lub całoroczny (kurz, grzyby, złuszczony naskórek zwierząt);
• niealergiczny nieżyt nosa – występuje wskutek działania takich czynników, jak przyczyny hormonalne, leki, reakcje odruchowe, np. zmiany warunków środowiskowych (temperatura, wilgotność powietrza), czynniki chemiczne (dym tytoniowy, spaliny samochodowe, dym z kominka/grilla, aerozole) lub pokarmowe;
• polekowy nieżyt nosa – to skutek nadmiernego używania środków obkurczających naczynia w błonie śluzowej nosa, np. kropli i aerozoli do nosa.

W leczeniu objawów nieżytu nosa i zapalenia zatok doskonale sprawdzają się doustne leki zawierające związki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i udrażniającym nos i zatoki. Pomagają zmniejszyć obrzęk błony śluzowej dróg oddechowych. Dzięki temu łatwiej pozbyć się wydzieliny, co wpływa na lepszą wentylację zatok przynosowych. Są to m.in. leki zawierające kwas acetylosalicylowy, który łagodzi ból głowy oraz działa przeciwzapalnie, a także chlorowodorek pseudoefedryny, który zwęża naczynia krwionośne. Substancja ta działa obkurczająco na błonę śluzową nosa, zatoki przynosowe oraz ujścia, do których trudno jest dotrzeć zwykłym sprayom do nosa. Umożliwia to lepsze odprowadzanie nagromadzonej wydzieliny oraz zmniejsza uczucie ucisku.

Pierwsze miejsce w tegorocznej ankiecie zajęła gama produktów Acatar (USP Zdrowie). Stosowana jest w przypadku infekcyjnego i alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa oraz w naczynioruchowym obrzęku błony śluzowej nosa. Tabletki Acatar udrażniają nos, hamują cieknący katar, kichanie i uczucie swędzenia, łagodzą ból i niedrożność zatok, zmniejszają obrzęk błony śluzowej nosa i zatok.