Napięcie nerwowe to zespół zróżnicowanych objawów będących odpowiedzią organizmu na działanie czynników stresogennych. Przyczyną może być wszystko, co przerasta możliwości adaptacyjne danej osoby, w tym problemy finansowe, nadmiar obowiązków, niepowodzenia w życiu osobistym, choroba, a nawet błahe sytuacje, uwarunkowane sposobem postrzegania przez daną osobę sytuacji, z jaką przyszło się jej zmierzyć. Stan wzmożonego napięcia nerwowego może być zarówno krótkotrwały, jak też chroniczny. Jeśli nie trwa długo, z reguły nie jest groźny a nawet mobilizuje do działania. Z czasem jednak ekspozycja na stres zaczyna mieć destrukcyjne skutki, prowadząc do psychicznego, a nawet fizycznego wyniszczania ustroju. Wzmożone napięcie jest potencjalnie przyczyną bezsenności, zaburzeń nastroju i zachowania, dysfunkcji dotyczących odżywiania, problemów w obrębie układu sercowo-naczyniowego, różnego typu bolesności.

Wysiłek fizyczny, relaksacja, zdrowy sen, odpowiednie żywienie, eliminacja źródeł stresu – to najskuteczniejsze metody. Dodatkowo można wspomóc organizm stosując łagodne środki uspokajające. Generalnie zalecane są:

• duża dawka aktywności fizycznej, szczególnie na świeżym powietrzu. Adekwatny do możliwości organizmu wysiłek pobudza wyrzut endorfin, wpływa korzystnie na pracę układów sercowego, oddechowego, nerwowego, mięśniowo-szkieletowego; pozwala zapomnieć, oderwać się od stresu i natłoku myśli;
• wypoczynek, ćwiczenia relaksacyjne, medytacja, wyciszanie, zwłaszcza w godzinach wieczornych – wszystko to powinno pomóc efektywnie zredukować uczucie napięcia;
• właściwa ilość snu – należy dbać o to, by sen trwał około 8 godzin, aczkolwiek część specjalistów podkreśla, że od czasu ważniejsza jest jakość oraz wybudzanie się w odpowiedniej fazie (najlepiej w tzw. fazie REM);
• odpowiednia dieta, obniżająca ciśnienie krwi, poprawiająca gospodarkę hormonalną (m.in. obniżająca stężenie kortyzolu), wpierająca odporność. W diecie antystresowej duże znaczenie mają m.in. produkty będące źródłem wartościowych węglowodanów złożonych, witamin B, C, E, cynku, magnezu, kwasów omega-3 i omega-6.

Dostępne są też leki (w większości dostępne są bez recepty) zmniejszające napięcie nerwowe, zarówno w tabletkach, jak też syropach. W ich skład wchodzą substancje naturalne, ziołowe, takie jak np.:

• kozłek lekarski (waleriana) – hamuje działanie ośrodkowego układu nerwowego, redukując napięcie emocjonalne. Tłumi agresję, działa przeciwlękowo, a także sedacyjnie, czyli ułatwia zasypianie;
• melisa – obniża napięcie nerwowe, redukuje uczucie niepokoju oraz tonuje problemy związane z bezsennością. .

Dodatkowo w składzie preparatów znoszących napięcie nerwowe można znaleźć także witaminy i minerały niezbędne dla prawidłowej pracy układu nerwowego, takie jak witamina B6 oraz magnez.

Pierwsze miejsce w kategorii „Preparaty uspokajające i zmniejszające napięcie nerwowe” zdobył Validol (Farmak). Wykazuje skojarzone działanie kwasu izowalerianowego oraz mentolu. Kwas izowalerianowy działa hamująco na czynność kory mózgowej, w związku z czym wywiera działanie uspokajające oraz nasenne. Mentol daje uczucie świeżości i pogłębienia oddechu, przez co wykazuje działanie lekko tonizujące. Validol polecany jest w nerwicach czynnościowych, szczególnie układu krążenia, zaburzeniach neurowegetatywnych, migrenie, stanach skurczowych układu pokarmowego.