Współczesna kosmetyka, kosmetologia i medycyna estetyczna koncentrują się w głównej mierze na korygowaniu, maskowaniu zmian skórnych związanych z procesami starzenia się. Zabieg ten stanowi także alternatywę dla drogich i bolesnych zabiegów z zakresu medycyny estetycznej.

Makijaż korygujący, inaczej kamuflujący, korekcyjny lub medyczny oznacza maskowanie, ukrywanie, niwelowanie. Stanowi sposób korygowania zmian i defektów przy zastosowaniu specjalnych technik, które obejmują metody makijażu czasowego i trwałego – zwanego makijażem permanentnym. Makijaż permanentny może mieć charakter tatuażu kosmetycznego lub medycznego – określanego jako mikropigmentacja lub dermatografia.

Makijaż permanentny wywodzi się z bogatej sztuki tatuażu. Pierwsze tatuaże wykonywane były prostymi narzędziami – kawałkami drewna lub kości, zębami zwierząt, ościami ryb lub kolcami roślin. Przy ich pomocy wprowadzano w głąb skóry nałożony na powierzchnię pigment. Najbogatszą historię posiada sztuka tatuażu wywodząca się z Azji, głównie z Japonii. Wynika to przede wszystkim z przekonań religijnych.

Tatuaż był i nadal jest wykonywany z różnych powodów. Aktualnie wiąże się on głównie z potrzebą upiększania ciała, a także z modą. Sztuka zdobienia ciała odkryta została na nowo w latach 60. XX wieku. Wówczas stała się symbolem wolności osobistej oraz artystycznej samorealizacji. Zaczęto wtedy wykonywać także piękne rysunki na twarzy, które z czasem przerodziły się w makijaż permanentny. Do zdobień twarzy nie nadawały się jednak ani tradycyjne maszynki do tatuażu (ich stosowanie wiązało się z dużym bólem), ani dotychczas stosowane farby (zbyt intensywne kolory). Z tego względu narodziła się potrzeba opracowania nowych, specjalnych urządzeń oraz delikatniejszych farb. Nowe technologie pojawiły się dopiero w latach 90. ubiegłego wieku. Czas ten określany jest jako rozkwit tej dziedziny – zarówno pod względem technologicznym, jak i technik pracy czy stosowanych kolorów.

Dla kogo makijaż permanentny?

Mikropigmentacja stanowi idealne rozwiązanie dla kobiet, które cierpią na częściowy lub całkowity brak włosków na linii brwi. Dzięki zabiegowi możliwe jest odtworzenie lub zagęszczenie łuku brwiowego, jak i wzmocnienie koloru brwi. Ponadto makijaż permanentny pozwala na uzyskanie wyrazistych, podkreślonych oczu. Efekt ten można uzyskać poprzez wykonanie permanentnej kreski na górnej i dolnej linii rzęs. Innym problemem związanym z postępującym wraz z wiekiem procesem starzenia są opadające kąciki ust i ich zanikający kontur. Z tego względu jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów odmładzających usta jest uwypuklenie konturu oraz nasycenie ich barwy barwnikiem, zbliżonym do koloru naturalnej czerwieni ust.

Zalety

Jednym z najważniejszych, pozytywnych aspektów makijażu permanentnego jest to, iż zabieg ten poprawia defekty skóry na długo. Odpowiednio dobrany oraz poprawnie wykonany makijaż permanentny może optycznie pogrubić i wydłużyć brwi, nadać właściwy kształt ustom, a wykonanie kreski na powiekach – optycznie powiększyć oczy. Ponadto makijaż permanentny umożliwia tuszowanie, kamuflowanie blizn, plam oraz innych zmian i defektów skórnych. Innym pozytywnym aspektem makijażu permanentnego jest fakt, iż pozwala on zaoszczędzić czas podczas codziennego malowania twarzy. Dodatkowo nie jest to zabieg w 100% trwały, gdyż znika po kilku latach, szacunkowo po 3–5, zatem można go zmieniać lub pozbyć się go całkowicie.

Wady

Pomimo niewątpliwych zalet, makijaż permanentny posiada również wady. Przede wszystkim poddanie się temu zabiegowi na kilka lat zmienia wygląd. Z tego względu decyzja powinna być poważnie przemyślana. Ponadto dla wielu osób zabieg wiąże się z dosyć nieprzyjemnymi odczuciami bólowymi. Dzieje się tak pomimo stosowania preparatów miejscowo znieczulających. Innym aspektem są koszty zabiegu. Negatywne odczucia związane z decyzją wykonania makijażu permanentnego wiążą się również z faktem, iż przez pierwsze kilka dni naniesiony kolor wygląda na „przerysowany”, a w przypadku makijażu ust mogą one być nienaturalnie opuchnięte. Dopiero po kilku dniach, w toku zaawansowanego procesu gojenia (najczęściej w ciągu 4–10 dni), makijaż staje się jaśniejszy i uwydatnia się jego prawdziwy kolor.

Mikropigmentacja medyczna – szczególne wykorzystanie makijażu permanentnego

Wśród głównych wskazań do zastosowania makijażu permanentnego jest poprawa wyglądu, a więc podkreślenie urody, zyskanie pewności siebie, polepszenie samopoczucia w sposób mniej inwazyjny i tańszy niż oferuje medycyna estetyczna. Ważniejszym jednak aspektem makijażu permanentnego są możliwości wykorzystanie go w medycynie. Zabieg mikropigmentacji medycznej ma na celu tuszowanie blizn bądź defektów skóry i coraz częściej stanowi element leczenia. Służy przywróceniu równowagi psychicznej pacjentów, szczególnie tych po chorobach nowotworowych lub aktualnie chorujących. Mikropigmentacja medyczna opiera się na założeniach teoretycznych z wielu dziedzin, w tym z zakresu technik kamuflażu, doboru i łączenia kolorów, właściwości pigmentów, procesu wyłuszczania na różnych poziomach skóry oraz umiejętności nadawania odpowiednich kształtów.

W zależności od dobranej techniki wyróżnia się trzy podstawowe działy mikropigmentacji medycznej:

• retuszująca, kamuflażowa – obejmuje korektę blizn, zmian i uszkodzeń skóry;
• rekonwalescencyjna – odbudowa brwi, rzęs, górnej i dolnej wargi oraz sutków brodawek piersiowych;
• odtworzeniowa – ponowne całkowite odtworzenie brakujących brwi, rzęs, ust, brodawek piersiowych.

Mikropigmentacja medyczna znajduje zastosowanie przede wszystkim do pokrycia blizn oraz różnego rodzaju defektów skórnych, powstałych na skutek przebytych wypadków lub operacji chirurgicznych (np. rekonstrukcja medyczno-estetyczna brodawki sutkowej po zabiegach pomniejszania lub powiększania piersi, albo po częściowej czy całkowitej mastektomii). Ponadto wykorzystuje się ją do rekonstrukcji czerwieni wargowej po rozszczepieniu podniebienia oraz po liftingu twarzy. Realnym problemem dla wielu pacjentów są też deformacje kosmetyczno-estetyczne w obrębie skóry głowy. Dotychczas nie było trwałych oraz skutecznych rozwiązań w tym zakresie. Technika mikropigmentacji medycznej skóry głowy opiera się na „tuszowaniu” i skutecznym ukrywaniu nieestetycznych braków w obrębie skóry głowy poprzez tworzenie „iluzji” włosów. W tym przypadku zabieg obejmuje malowanie punktów na powierzchni skóry głowy. Rozmieszczenie, wielkość i intensywność mikropigmentacji uzależnione są od celu przeprowadzanego zabiegu oraz od innych czynników, w tym obecności blizn i naturalnych włosów, gładkości powierzchni skóry głowy, jej koloru oraz barwy włosów. Rozwiązanie to znajduje zastosowanie przede wszystkim w przypadku deformacji skóry głowy powstałych w wyniku urazów oraz przy ubytkach włosów.

Przeciwwskazania

Makijaż permanentny należy do grupy zabiegów inwazyjnych i posiada szereg przeciwwskazań. Jednym z najistotniejszych jest wiek – zabieg ten może być wykonywany jedynie u osób pełnoletnich. Ponadto przeciwwskazaniami są:

• ciąża,
• infekcje,
• niektóre choroby skóry, np. łuszczyca, liszaj, pokrzywka,
• choroby ogólnoustrojowe jak cukrzyca, choroby krwi, choroby autoimmunologiczne i deficytu immunologicznego, weneryczne, półpasiec,
• bliznowce,
• alergia na barwniki,
• stosowanie pewnych leków – sterydów, izotretinoin, leków przeciwzakrzepowych.

Co po zabiegu?

Perfekcyjne wykonanie makijażu permanentnego zazwyczaj nie następuje po pierwszym zabiegu, konieczne są kolejne. Przeprowadzenie tak zwanej „poprawki” możliwe jest najszybciej po 28 dniach – po całkowitym wygojeniu. Według praktyków liczba koniecznych zabiegów wynosi:

• w przypadku brwi – dwa zabiegi,
• kreski powiek – dwa, trzy zabiegi,
• ust – dwa, cztery zabiegi.

Po zabiegu u niektórych osób mogą występować obrzęki lub zaczerwienienia. Intensywność skutków ubocznych zależy od ogólnego stanu zdrowia, indywidualnej reakcji ciała, a nawet samopoczucia danego dnia. Zaczerwienienie występuje najczęściej przy makijażu permanentnym brwi i powiek, z kolei opuchnięcia – w okolicy powiek i ust. Innymi powikłaniami pozabiegowymi mogą być:

• odczyny zapalne utrzymujące się do kilkunastu godzin;
• reakcje alergiczne – występują bardzo rzadko, najczęściej dotyczą nietolerancji pigmentów;
• opryszczka – uaktywnienie wirusa Herpes simplex (dotyczy to pigmentacji okolic ust), dlatego przed zabiegiem należy przyjmować leki przeciwwirusowe;
• infekcje bakteryjne i wirusowe – ich powikłaniem mogą być blizny;
• zmiana koloru barwnika.

Konsekwencją zabiegu makijażu permanentnego jest strup o charakterze ochronnym. Wówczas miejsce pigmentacji wydaje się bardzo ciemne, jednak z upływem czasu jaśnieje. Po całkowitym wygojeniu możliwe jest określenie, czy konieczne jest przeprowadzenie kolejnego zabiegu – uwidacznia się wtedy prawdziwy kolor oraz ewentualne braki, które wymagają uzupełnienia (poprawek).

Końcowy efekt zabiegu w dużym stopniu zależy od zastosowania się do odpowiednich wskazówek i metod pielęgnacyjnych. Są one konieczne, gdyż zerwanie powstałego strupa stwarza możliwość przedostania się do rany bakterii wywołujących infekcję. Osoby po makijażu permanentnym powinny zatem zrezygnować z:

• ekspozycji na słońce oraz z opalania w solarium,
• sauny i kąpieli parowej,
• pływania i nurkowania,
• niektórych zabiegów kosmetycznych, w tym farbowania brwi lub rzęs,
• zabiegów prowadzonych na skórze twarzy (w szczególności dotyczy to stosowania wapozonu),
• zabiegów prowadzonych przy zastosowaniu kwasów owocowych,
• pielęgnowania miejsc pozabiegowych zwykłymi kosmetykami, używanymi na co dzień.

Po 2–4 dniach od zabiegu naskórek zaczyna się złuszczać – istotnym elementem pielęgnacyjnym jest wówczas stałe nawilżanie oraz natłuszczanie, ograniczenie kontaktu miejsc pigmentowanych z wodą – dotyczy to całego okresu gojenia. Niedopuszczalne jest drapanie lub samodzielne usuwanie resztek zaschniętego pigmentu. W 4–5 dniu po zabiegu zabarwienie blednie do 40–50% natężenia wyjściowego, a w przypadku wyłuszczenia się zbyt dużej ilości pigmentu (cecha zależna od indywidualnych warunków skóry) lub jego nierównomiernego rozmieszczenia możliwe jest wykonanie korekty.

Patrycja Bocheńska