Polska należy do krajów, w których, według prognoz, proces starzenia ludności będzie narastał. Udział osób po 60. roku życia w ogólnej populacji Polski w 2009 r. wynosił około 20%. Szacuje się, że w 2030 osiągnie on wartość nawet około 30% [1]. Niesie to za sobą rozmaite wyzwania. Jednym z nich jest zapewnienie odpowiedniej troski o problemy zdrowotne seniorów.

Pacjent 65+ w praktyce lekarskiej

Wiek jest ważnym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wraz z nim wzrasta częstość występowania nadciśnienia tętniczego czy niewydolności serca [2]. Kolejnym często diagnozowanym schorzeniem jest cukrzyca typu 2. Należy ona do głównych problemów zdrowotnych w Polsce, a liczba chorych i powikłań wciąż rośnie. Powoduje to nie tylko szybki wzrost wydatków ponoszonych przez pacjentów, ale także ich przedwczesne eliminowanie z rynku pracy. Nawet, co dwunasty dorosły Polak cierpi na tę chorobę, a w grupie osób 65+ jest to prawie co czwarta osoba [3]. Leczenia nie ułatwia również w wielu przypadkach depresja. W tej chwili coraz rzadziej można spotkać domy wielopokoleniowe. Młode małżeństwa często mieszkają daleko od swoich rodziców i teściów, co znacznie utrudnia pielęgnowanie bliskich relacji. W rezultacie seniorzy często zmagają się z poczuciem samotności, nieprzydatności, a to bywa początkiem depresji. Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze jeden kluczowy problem – niewykupywanie wszystkich leków z recepty z uwagi na znaczne koszty.

Bezpłatne leki i obniżony wiek senioralny

Wprowadzenie od 1 września 2016 r. programu „Leki 75+” miało na celu poprawę faktycznego dostępu starszych osób do farmakoterapii. Od 1 września obowiązują nowe zasady dotyczące wydawania w aptekach bezpłatnych leków. Poszerzyła się nie tylko grupa uprawnionych do nich osób (65+), ale znacząco wydłużyła się sama lista bezpłatnych leków. Wykaz nieodpłatnych leków dla seniorów powyżej 65. roku życia zawiera prawie 3800 leków i ponad 420 substancji czynnych. Wśród tej grupy produktów leczniczych znalazły się, m.in. leki: kardiologiczne, leki hipoglikemizujące czy przeciwdepresyjne.

Warunki

Pacjent może otrzymać dany lek bezpłatnie, jeśli łącznie spełnione będą następujące warunki:

1. Lek znajduje się w wykazie w wykazie „65+” (są to leki, które na podstawie obowiązującego obwieszczenia refundacyjnego są objęte refundacją oraz mają udokumentowaną skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w populacji pacjentów powyżej 65. roku życia);

2. Pacjent ukończył 65 lat (wiek weryfikowany przez numer PESEL);

3. Lekarz zdiagnozował u pacjenta schorzenie, które zawiera się w zakresie wskazań objętych refundacją dla danego leku (wskazania znajdują się w załączniku A1 obwieszczenia refundacyjnego);

4. Recepta została wystawiona przez osobę uprawnioną do wypisania na recepcie bezpłatnych leków dla pacjenta powyżej 65. roku życia (lekarz lub pielęgniarka);

5. Na recepcie w rubryce „kod uprawnień dodatkowych pacjenta”, lekarz wpisze „S” [4].

Piśmiennictwo:

1. Borzym A., Zasady farmakoterapii w wieku podeszłym. Postępy Nauk Medycznych, 2011. XXIV, 8: 671–675.
2. Najczęstsze problemy medyczne wieku starszego w Polsce. Dostęp on-line 23.09.23 r.: https://whc.ifps.org.pl/wp-content/uploads/2012/03/Problemy-medyczne-wieku-starszego.pdf.
3. Rozpowszechnienie cukrzycy. Dostęp on-line 23.09.23 r.: https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2019/09/Rozpowszechnienie-cukrzycy-i-koszty-NFZ-a.d.-2017-1.pdf
4. Bezpłatne leki. Ważny komunikat dotyczący realizacji recept. Dostęp on-line 24.09.23 r.: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/bezplatne-leki-wazny-komunikat-dotyczacy-realizacji-recept,8468.html