To uprawnienie nie jest niczym nowym. Już w 2020 roku doszło do przełomowej zmiany, która rozszerzyła możliwość wystawiania recept przez farmaceutów. Stało się to wówczas szczególnie ważne ze względu na trwającą pandemię i ograniczony dostęp pacjentów do lekarzy.

Jak było wcześniej?

Pojęcie recepty farmaceutycznej funkcjonowało już o wiele wcześniej. Wtedy była jednak możliwość jej wystawienia wyłącznie w przypadku nagłego zagrożenia życia lub zdrowia pacjenta. Ze względu jednak na dość spore ograniczenia co do pojęcia „nagłego zagrożenia” i problemy z jego interpretacją, z tego uprawnienia korzystano bardzo ostrożnie i wręcz sporadycznie. W zaktualizowanym zapisie pojawiły się dwie ważne zmiany w stosunku do wcześniej obowiązujących: możliwość wystawienia refundowanej recepty przez farmaceutę dla siebie i rodziny oraz usunięcie słowa „nagłego”.

Obecna sytuacja

W ten oto sposób od 1 kwietnia 2020 r. farmaceuta ma możliwość wystawienia dwóch rodzajów recept: recepty farmaceutycznej lub recepty pro auctore/pro familia. Recepty te wystawiane są elektronicznie (poza wyjątkowymi sytuacjami). Recepta farmaceutyczna może zostać wystawiona w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta i tylko przez farmaceutę pracującego w aptece lub punkcie aptecznym. Zakres tego uprawnienia obejmuje wyłącznie leki gotowe o nadanej im kategorii dostępności „Rp”, tj. wydawane z przepisu lekarza, przy czym bez leków zawierających środki odurzające czy substancje psychotropowe. Ponadto taka recepta jest realizowana wyłącznie z odpłatnością 100%.

Recepta dla siebie i dla rodziny

Każdy farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu i widniejący w Centralnym Rejestrze Farmaceutów ma również możliwość wystawienia recepty pro auctore oraz pro familia. Recepta ta wystawiana jest w postaci elektronicznej za pomocą aplikacji gabinet.gov.pl. W wyjątkowych sytuacjach receptę taką można wystawić także w postaci papierowej. Co istotne recepty papierowe, na których ordynowane są leki refundowane, muszą posiadać unikalny numer identyfikujący receptę, który farmaceuta otrzymuje z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Jeżeli farmaceuta wystawia recepty pro auctore oraz pro familia w postaci elektronicznej, wówczas aplikacja automatycznie nadaje numer recepty, w związku z czym nie występuje konieczność ubiegania się o pulę numerów od NFZ. Do wystawienia tej recepty uprawniony jest każdy farmaceuta, który posiada prawo wykonywania zawodu. Nie ma znaczenia, czy pracuje w aptece ogólnodostępnej, szpitalnej czy hurtowni farmaceutycznej. W przeciwieństwie do recepty farmaceutycznej, nie obowiązuje tu warunek zagrożenia zdrowia pacjenta. Można zatem wystawić receptę na lek, który według wiedzy danego farmaceuty, jest po prostu niezbędny bliskiej osobie. Taka recepta może być zrealizowana w dowolnej aptece w Polsce. Jest wówczas traktowana dokładnie tak samo, jak pozostałe recepty wystawiane przez przedstawicieli innych zawodów medycznych.

Podsumowanie

Możliwość wystawiania recept przez farmaceutów to duża odpowiedzialność, ale także ogromne ułatwienie dla pacjentów, których zdrowie jest nadrzędną wartością. Warto jednak podkreślić, że jest to uprawnienie, a nie obowiązek. W każdym przypadku ostateczna decyzja o wystawieniu recepty należy do wystawiającego ją magistra farmacji, ponieważ to on przejmuje wtedy pełną odpowiedzialność za stan zdrowia pacjenta.

Źródła:

Komunikat Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia 25 lutego 2022 r. w sprawie uprawnień zawodowych farmaceutów polegających na możliwości wystawiania recept farmaceutycznych, Dostęp 21.05.23 r.: https://www.nia.org.pl/2022/02/25/komunikat-glownego-inspektora-farmaceutycznego-z-dnia-25-lutego-2022-r-w-sprawie-uprawnien-zawodowych-farmaceutow-polegajacych-na-mozliwosci-wystawiania-recept-farmaceutycznych/ Dostęp 21.05. 23 r.: https://www.aptekarska.pl/2021/10/05/recepta-farmaceutyczna-i-recepta-od-farmaceuty-czym-sie-roznia/