Aronia w profilaktyce chorób cywilizacyjnych
Owoce aronii są bogate w witaminy, a zwłaszcza kwas askorbinowy, pantotenowy oraz niacynę. Aronia jest też źródłem przeciwutleniaczy, np.: antocyjanów, flawonoidów, kwasów fenolowych oraz garbników i pektyn.
W owocach aronii znajduje się także: błonnik pokarmowy, białko, cukry redukujące, a także minerały, jak: magnez, potas, wapń, cynk, mangan. Składniki te są niezwykle cenne w walce z czynnikami etiologicznymi odpowiedzialnymi za szereg chorób określanych jako cywilizacyjne – nadciśnienie, cukrzyca, miażdżyca. Mimo znakomitych właściwości zdrowotnych owoce aronii są bardzo rzadko jedzone na surowo ze względu na swój charakterystyczny, cierpki smak. Jednak po odpowiedniej obróbce rewelacyjnie sprawdzają się do produkcji różnego rodzaju domowych przetworów, jak: dżemy, konfitury, galaretki, susze owocowe, nalewki czy sok.
Związki polifenolowe i antocyjany mają zdolność do wiązania wolnych rodników – hydroksylowych, nadtlenkowych, azotynowych, chlorowych i innych czy hamowania oksydaz. Działanie zapobiegające tworzeniu się wolnych rodników polega na redukcji jonów wodorowych oraz na chelatowaniu metali, a antywolnorodnikowe – na tworzeniu z wolnych rodników mniej aktywnych związków ulegających dysmutacji i katalizowaniu procesów przejścia tych rodników w produkty obojętne. Działanie antyrodnikowe leży u podstaw zapobiegania objawom niepożądanym wywołanym lekami przeciwnowotworowymi z grupy alkilujących. Wprowadzenie do diety produktów bogatych w antyoksydanty, jak owoce aronii i jej przetwory, jest w stanie spowolnić proces tworzenia się miażdżycy.
Antocyjany razem z polifenolami i witaminami wywierają korzystny wpływ na układ krążenia poprzez uszczelnianie naczyń krwionośnych. Zapewniają naczyniom włosowatym elastyczność i prawidłową przepuszczalność, zmniejszają lepkość krwi. Te cechy preparatów aronii odgrywają istotną rolę w leczeniu angiopatii cukrzycowej, przeciwdziałając uszkodzeniom naczyń w tym schorzeniu. Wpływają też korzystnie na naczynia włosowate gałek ocznych i przyspieszają regenerację purpury wzrokowej. Obserwuje się także korzystne oddziaływanie antocyjanów i innych składników owoców z aronii na objawy wywołane niedotlenieniem mięśnia sercowego poprzez mechanizmy hamowania wytwarzania bądź wymiatania nadmiernie wytwarzanych rodników.
Substancje czynne aronii są naturalnymi antymutagenami, chroniącymi przed chorobami nowotworowymi (flawonoidy oraz antocyjany). Dlatego tak ważna jest odpowiednia dieta w diagnostyce chorób nowotworowych. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że 30% przypadków zachorowania na raka spowodowanych jest czynnikami żywieniowymi. Dieta bogata w antyoksydanty zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego czy wystąpienia guza przełyku. Owoce aronii przez swoje lecznicze właściwości zmniejszają stężenie glukozy w moczu oraz krwi, dlatego polecane są cukrzykom.
W procesach zapalnych organizmowi towarzyszy enzym cyklooksygenazy 2. Antyoksydacyjne właściwości aronii powodują zmniejszenie jego aktywności, co tym samym zmniejsza stan zapalny w organizmie. Przetwory z aronii mogą spożywać osoby z zapaleniem trzustki i wątroby, a także owrzodzeniem żołądka, gdyż zmniejszają one głębokość uszkodzeń błon śluzowych. Właściwości promieniochłonne aronii wykorzystuje się również w kosmetyce, np. do produkcji żeli lub kremów ochraniających skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.